مدیریت عملیات برای موفقیت یک کسب و کار چه اهمیتی دارد؟

مدیریت عملیات یکی از نقش های کلیدی هر سازمانی است .

شرکت‌ها و کسب‌و‌کارهای موفق از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شوند و مدیران متعددی دارند.

یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر شرکت که سابقا چندان توجهی به آن نمی‌شد، مدیر عملیات است.

اما باید دید مدیریت عملیات چیست و توجه به آن برای موفقیت یک کسب‌و‌کار، چه ضرورتی دارد؟

برای یافتن پاسخ این سؤال‌ها، با ما همراه باشید.

با توجه به فرهنگ لغت انگلیسی کالینز (Collins English Dictionary) «عملیات» این طور تعریف می‌شود:

یک فرایند، روش یا مجموعه‌ای از عملکردهایی است که ماهیت عملی و اجرایی دارند.

به نقل از گالووی (Galloway) در کتاب اصول مدیریت عملیات (۱۹۹۳)، مدیریت عملیات در درجه‌ی اول بر تولید و تغییر حالت محصولات فیزیکی تمرکز دارد.

با وجود این، گالووی استدلال می‌کند که مدیریت عملیات، در واقع مدیریت مؤثر و کارآمد تمامی انواع عملیات است.

صرف نظر از این که پای یک محصول فیزیکی در میان باشد یا خیر.

به نقل از کومار و سورش (Kumar & Suresh)، عملیات، بخشی از سازمان است که وظیفه‌ی تبدیل قسمتی از ورودی‌ها را به محصولات و خدمات (خروجی) خواسته شده، بر عهده دارد.

خروجی‌‌هایی که باید شرایط و کیفیت لازم و مورد تقاضا را داشته باشند.

مدیریت، فرایندی است که منابع مختلف را با هم ترکیب می‌کند یا به شیوه‌ای کنترل‌شده و مطابق با خط مشی سازمان، به خدمات ارزش افزوده تبدیل می‌کند.

مجموعه‌ای از فعالیت‌های مدیریتیِ مرتبط که برای تولید محصولاتی خاص انجام می‌شوند، مدیریت تولید نام می‌گیرند.

حال اگر این مفهوم را گسترش دهیم و در زمینه‌ی مدیریت خدمات در نظر بگیریم، به مجموع این فعالیت‌های مدیریتی، مدیریت عملیات می‌گویند.

امروزه مدیریت عملیات تعریف جدیدی پیدا کرده است و از جنبه‌ی متفاوتی دیده می‌شود.

در واقع امروزه مدیر عملیات به معنای مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و اقداماتی است که شامل برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی، مدیریت و کنترل عملیات سازمان است.

این تعریف، اهمیت مدیریت عملیات را نشان می‌دهد. رسیدگی و مدیریت مؤثر عملیات، می‌تواند بسیار سودمند و اثربخش باشد و در مقابل، ضعیف و شکست در این بخش، به فاجعه‌ی بزرگی برای شرکت تبدیل خواهد شد.

اهمیت نقش مدیر عملیات

پیش از این، اعتقاد عموم بر این بود که مدیریت عملیات فقط در صنایع تولیدی اهمیت دارد.

این باور عمومی از اینجا نشئت می‌گرفت که اکثرا فکر می‌کردند از آن رو که صنایع تولیدی باید فرایندهای زیادی را از مرحله‌ی تولید تا فروش و حتی خدمات پس‌ازفروش محصول مدیریت کنند، به همین دلیل مدیریت عملیات در آنها بسیار مهم است.

در مواردی مانند صنایع خدماتی هم فرایندهای متعددی اجرا می‌شود؛

فرایندهایی مانند شناخت نیازهای مشتری و دریافت بازخورد از مشتریان در مورد خدمات.

علاوه بر این، گاهی این صنایع خدماتی هستند که نیازهای مشتریان را به اطلاع صنایع تولیدی می‌رسانند.

بنابراین، مدیر عملیات در صنایع خدماتی هم به اندازه‌ی صنایع تولیدی دارای اهمیت است.

زمانی که یک شرکت، خدمات یا محصولاتی را به بازار ارائه می‌کند، باید اطمینان حاصل کند که نیازها و خواسته‌های مشتری تأمین شده است.

این یک فرایند بسیار مهم در صنایع مختلف است و تیم بازاریابی شرکت، نقشی حیاتی در شناخت نیازهای مشتری بازی می‌کند.

تیم بازاریابی اطلاعات و جزئیات لازم را از مشتریان جمع‌آوری می‌کند و از آنها به عنوان داده‌های مهم برای طراحی محصولات و خدمات، بهره می‌برد.

بنابراین، فارغ از اینکه کدام صنعت یا کسب‌و‌کار را در نظر بگیریم، مدیر عملیات مجموعه‌ای از وظایف عملیاتی مشابه را در بر می‌گیرد.

این وظایف عبارتند از برنامه‌ریزی، مدیریت نیروی انسانی، کنترل، هدایت، ایجاد انگیزه و سازمان‌دهی.